Αναγνωρισμένος ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, ο Χρήστος Τσαγανέας ήταν ένας εξαιρετικός δευτεραγωνιστής με την ικανότητα να αποδίδει τόσο σε δραματικούς όσο και σε κωμικούς ρόλους. Λόγω της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του, υποδυόταν από σχετικά νεαρή ηλικία τον πατέρα και του ανέθεταν συχνά ρόλους πλουσίων ή αξιοσέβαστων επαγγελματιών όπως του γιατρού ή του διευθυντή. Έπλαθε χαρακτήρες που έγιναν αξέχαστοι και κέρδισε, δικαίως, μία θέση στη λίστα με τους σημαντικούς ηθοποιούς της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

Γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1906 στη Βραΐλα της Ρουμανίας σε εύπορη, ελληνική οικογένεια. Εκεί αποφοίτησε από το ελληνικό γυμνάσιο και, το 1923, ο πατέρας του τον έστειλε στην Αθήνα για σπουδές. Γράφτηκε στη Νομική Σχολή αλλά την εγκατέλειψε για χάρη της υποκριτικής, και φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Λέγεται πως η απόφασή του αυτή τον έφερε σε ρήξη με τον πατέρα του. Αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα επιβίωσης και για αρκετούς μήνες ζούσε σ’ ένα πλοιάριο στο λιμάνι του Πειραιά. Την ίδια περίοδο, προκειμένου να εξασφαλίσει τα προς το ζην, αναλάμβανε διάφορους ρόλους σε περιπλανώμενους θιάσους, τα λεγόμενα «μπουλούκια».

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ

Ξεκίνησε επίσημα τη θεατρική του σταδιοδρομία το 1929 με το θρησκευτικό δράμα «Η Θυσία του Αβραάμ». Τα επόμενα χρόνια συνεργάστηκε με τους σημαντικότερους θιάσους της Αθήνας παίζοντας σε κλασικά κυρίως έργα. Εμφανίστηκε σε 13 έργα του Εθνικού Θεάτρου. Σε οκτώ από αυτά συμμετείχε ως μέλος του περιοδεύοντα οργανισμού του Εθνικού «Άρμα Θέσπιδος» (1939-1940) όπου, μεταξύ άλλων, υποδύθηκε τον Ιάγο στο έργο «Οθέλλος» του Σαίξπηρ και τον Επιθεωρητή στο ομότιτλο έργο του Γκόγκολ. Με την έναρξη του πολέμου δοκιμάζεται και στο είδος της επιθεώρησης όταν ο θίασος της Κατερίνας, του οποίου ήταν βασικό στέλεχος, ανεβάζει την πρώτη πολεμική σατυρική επιθεώρηση με τίτλο «Πολεμικές Καντρίλλιες». Μετά την απελευθέρωση γίνεται ένα από τα ιδρυτικά στελέχη του θιάσου «Ενωμένοι Καλλιτέχνες» μαζί με τον Αιμίλιο Βεάκη και άλλους αξιόλογους ηθοποιούς της εποχής. Τη δεκαετία του ’60 στράφηκε στο κωμικό ρεπερτόριο όταν έγινε μέλος του θιάσου του σπουδαίου κωμικού, Μίμη Φωτόπουλου.

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Η πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση έγινε το 1933 στην ταινία «Ο Κακός Δρόμος». Την σκηνοθεσία είχε αναλάβει ο σκηνοθέτης του Εθνικού Θεάτρου της Τουρκίας, Ερτογρούλ Μουχσίν, ενώ το σενάριο ήταν του Γρηγορίου Ξενόπουλου, βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του. 38 χρόνια μετά, στα τέλη του 1971, προβλήθηκε η τελευταία του ταινία με τίτλο «Σέργιος και Άννα», σε σκηνοθεσία του Νίκου Αβραμέα και σενάριο του Νέστορα Μάτσα.

Από τις 73 ταινίες της φιλμογραφίας του, μόνο 12 ήταν παραγωγές της Φίνος Φιλμ αλλά μέσα σε αυτές βρίσκονται οι ρόλοι που τον έκαναν γνωστό στο ευρύ κοινό και του έδωσαν ατάκες που ξεχώρισαν και που χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα. Η πρώτη του ταινία στη Φίνος Φιλμ ήταν αυτή που τον καθιέρωσε στον κινηματογράφο. Πρόκειται για την ταινία «Οι Γερμανοί Ξανάρχονται» (1948), την κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου θεατρικού έργου των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου σε σκηνοθεσία του Αλέκου Σακελλάριου. Εκεί, ο Τσαγανέας υποδύεται έναν τρόφιμο ψυχιατρείου που μοιάζει να εκλιπαρεί τους συμπατριώτες του για ειρήνη -εν μέσω του εμφυλίου- λέγοντας τη φράση «Άνθρωποι, άνθρωποι… προς τι το μίσος κι ο αλληλοσπαραγμός;». Αξέχαστη έχει μείνει και η ερμηνεία του Τσαγανέα στην ταινία «Το Ξύλο Βγήκε από τον Παράδεισο» (1959) του Αλέκου Σακελλάριου (βασισμένη και πάλι σε δική του θεατρική παράσταση), στον ρόλο του διευθυντή ιδιωτικού γυμνασίου θηλαίων που κλείνει σχεδόν κάθε του πρόταση με την έκφραση «βεβαίως βεβαίως». Άλλος χαρακτηριστικός του ρόλος ήταν αυτός του δύστροπου διευθυντή της τράπεζας που καταπίεζε τον ταμία Δημήτρη Χορν στην ταινία «Μια ζωή την Έχουμε» (1958) του Γιώργου Τζαβέλλα. Η τελευταία του ταινία στη Φίνος Φιλμ ήταν το «5.000 Ψέμματα» (1966) σε σκηνοθεσία του πρωταγωνιστή Γιώργου Κωνσταντίνου.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ

Γνώρισε την ηθοποιό Νίτσα Βιτσώρη (ενώ ήταν παντρεμένη με τον επίσης ηθοποιό Γιώργη Βιτσώρη) και αναπτύχθηκε μεγάλος έρωτας μεταξύ τους. Όταν βγήκε το διαζύγιό της, παντρεύτηκαν και έμειναν μαζί μέχρι τον θάνατό του.

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Τιμήθηκε από την Πολιτεία με τον Χρυσό Σταυρό του Γεωργίου Α’ ως αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης.

ΘΑΝΑΤΟΣ

Ο Χρήστος Τσαγανέας έφυγε από τη ζωή στις 2 Ιουλίου του 1976 (ανήμερα των γενεθλίων του), σε ηλικία 70 ετών.