Υπηρέτησε τη θεατρική ιδέα με συνέπεια, σεμνότητα, αυτοσεβασμό και πάθος για εξέλιξη κερδίζοντας τον χαρακτηρισμό «δραματική ντάμα» από τα χείλη του Καρόλου Κουν. Δεν είναι τυχαίο ότι εργάστηκε και διέπρεψε δίπλα στα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού θεάτρου.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

Γεννήθηκε στη Χαλκίδα από οικογένειά (το γένος Γαρυφαλλίδου) με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη και μεγάλωσε από τα έξι της χρόνια στην Κυψέλη. Εν μέσω κατοχής και με τα σχολεία να υπολειτουργούν, η Ελένη Χατζηαργύρη σύχναζε στη βιβλιοθήκη του συγγραφέα και μεταφραστή Μανώλη Σκουλούδη που ζούσε στο απέναντι σπίτι. Εκεί, κι ενώ φοιτούσε ακόμα στο γυμνάσιο, δέχτηκε την πρόταση της Διονυσίας Σκουλούδη να τη συστήσει στον Κάρολο Κουν ο οποίος ήδη ετοίμαζε με τους μαθητές του την ίδρυση του Θεάτρου Τέχνης. Κάπως έτσι, χωρίς κάποια θεατρική παιδεία, η Ελένη Χατζηαργύρη εγκατέλειψε το σχολείο και με όπλο την γοητευτική της φωνή μπήκε στην ομάδα του Καρόλου Κουν κατακτώντας την εμπιστοσύνη του και την εκτίμησή του.

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ

Η πρώτη της θεατρική εμφάνιση ήταν το 1942 (ως Ελένη Χατζηαργύρη καθώς ήδη είχε παντρευτεί τον Κώστα Χατζηαργύρη), με έναν μικρό ρόλο στο «Σουάνεβιτ» του Στρίντμπεργκ. Ήταν το δεύτερο έργο που ανέβασε στο Μουσούρη το Θέατρο Τέχνης μετά την ιστορική εναρκτήρια «Αγριόπαπια». Στο τέταρτο έργο της ίδιας σεζόν, το «Ρόσμερσχολμ» του Ίψεν, ήρθε και ο πρώτος της πρωταγωνιστικός ρόλος με συμπρωταγωνιστή τον ίδιο τον Κουν.

Συνεχίζει να συνεργάζεται με το Θέατρο Τέχνης ως το ’46 ενώ στο μεταξύ και στη συνέχεια συνεργάζεται με το νεότευκτο Κρατικόν Θέατρον Θεσσαλονίκης και τους θιάσους Κοτοπούλη, Κατερίνας, Βεάκη-Παππά και Μανωλίδου-Παππά. Από το 1950 ξεκινά τις συνεργασίες της με το Εθνικό Θέατρο όπου παίρνει πολύτιμα εφόδια παίζοντας υπό την καθοδήγηση του Φώτου Πολίτη, του Σωκράτη Καραντινού και του Κωστή Μιχαηλίδη.

Μετά από μια πορεία σε άλλους θιάσους (ενίοτε και ως συν-θιασάρχης) το 1962 επανέρχεται στο Εθνικό Θέατρο όπου και αφοσιώνεται μέχρι το 1982 ως μόνιμη πρωταγωνίστρια και συμμετοχές σε 65 παραστάσεις. Στη διάρκεια αυτής της 20ετίας κάλυψε ένα ευρύτατο ρεπερτόριο: Λόρκα («Το σπίτι της Μπερνάρντα Αλμπα»), O’ Νηλ, Τσέχωφ, Πιραντέλο, Μπέρναρντ Σω, Ίψεν. Ενσάρκωσε επίσης όλες σχεδόν τις ηρωίδες της αρχαίας τραγωδίας: Μήδεια, Αγαύη, Εκάβη, Ηλέκτρα, Ιοκάστη, Δηιάνειρα. Μάλιστα είχε την τύχη να τη σκηνοθετήσει ο Δημήτρης Ροντήρης στην τελευταία του παράσταση, το ανέβασμα της «Ηλέκτρας» το 1981.

Στη δεκαετία του ’80 και μετά την αποχώρησή της από το Εθνικό Θέατρο έπαιξε δίπλα στον Δημήτρη Χορν στην τρομερή καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία «Αρχιτέκτονας Σόλνες» και αργότερα συνεργάστηκε σε αρκετές παραστάσεις με το «Αμφιθέατρο» του Σπύρου Ευαγγελάτου. Τελευταίος της θεατρικός ρόλος (και αγαπημένος της όπως είχε δηλώσει) ήταν στο έργο «Η Κυρία Κλάιν» του Νίκολας Ράιτ από το 2001 ως το 2003.

Από το 1964 και ως το τέλος της ζωής της δίδαξε με αφοσίωση σε πολλές δραματικές σχολές μεταξύ των οποίων η σχολή του Εθνικού Θεάτρου και η Δραματική Σχολή Αθηνών του Γιώργου Θεοδοσιάδη, λέγοντας χαρακτηριστικά «Ένιωσα την ανάγκη να δώσω στα νέα παιδιά όσα μου είχαν δώσει οι δάσκαλοί μου».

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Παράλληλα με τη θεατρική της πορεία η Ελένη Χατζηαργύρη δεν άργησε να κάνει και το πέρασμα στον κινηματογράφο. Πρωτοεμφανίστηκε το 1946 στο πολεμικό δράμα του Μ. Καραγάτση «Καταδρομή στο Αιγαίο». Μετά τη σαρωτική επιτυχία που σημείωσε το 1950 η ταινία του Γρηγόρη Γρηγορίου «Αμάρτησα για το παιδί μου» η Ελένη Χατζηαργύρη καθιερώθηκε ως «ειδική» στο μελό.

Κι έτσι το 1952 πρωταγωνιστεί στην παραγωγή της Φίνος Φιλμ «Η Αγνή του Λιμανιού» υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Γιώργου Τζαβέλλα και συμπρωταγωνιστή τον Αλέκο Αλεξανδράκη. Απέσπασε εξαιρετικές κριτικές και η συγκλονιστική της ερμηνεία στο ρόλο της Αγνής είναι ίσως η σπουδαιότερη της κινηματογραφικής της καριέρας. Το 1960 στη δεύτερη (και τελευταία) συνεργασία της με τη Φίνος Φιλμ, συνεργάζεται με τον Ορέστη Λάσκο που χτίζει πάνω της τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη δραματική ταινία «Αντίο Ζωή», δίπλα στον Γιώργο Φούντα.

Μετά από μόλις 24 κινηματογραφικές εμφανίσεις είτε ως πρωταγωνίστρια είτε με υποστηρικτικό ρόλο, η Ελένη Χατζηαργύρη εγκαταλείπει τον κινηματογράφο το 1962 για να αφοσιωθεί στη θεατρική της καριέρα, παράλληλα με την μεταπήδησή της στο Εθνικό Θέατρο την ίδια περίοδο. Τελευταία της κινηματογραφική εμφάνιση ήταν στην κωμωδία του Νέστορα Μάτσα με τίτλο «Η Ελληνίδα και ο Έρωτας».

Ελάχιστες ήταν οι τηλεοπτικές συμμετοχές της σε σειρές της δημόσιας ή της ιδιωτικής τηλεόρασης. Όταν όμως επέλεξε να υποδυθεί ρόλους για την τηλεόραση, η Ελένη Χατζηαργύρη πάντοτε κουβαλούσε στην ερμηνεία της την ίδια συνέπεια και επαγγελματική προσέγγιση. Κορυφαία της τηλεοπτική παρουσία η συμμετοχή στην σειρά «Περί ανέμων και υδάτων» δίπλα στη Δέσποινα Μπεμπεδέλη και τον Θανάση Βέγγο.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΖΩΗ

Το 1942, μέσω του Καρόλου Κουν η νεαρή Ελένη γνωρίζει και σύντομα παντρεύεται τον Κώστα Χατζηαργύρη, τον άνθρωπο που χρηματοδότησε την ίδρυση του Θεάτρου Τέχνης και μετέπειτα πεζογράφο. Μαζί του απέκτησε ένα γιο, τον Δημοσθένη Χατζηαργύρη, ενώ εγγονή της είναι η επίσης ηθοποιός Σάννυ Χατζηαργύρη. Η διάρκεια του γάμου της ήταν σύντομη (1942-1946) όμως εκείνη επέλεξε να κρατήσει το επώνυμο του πρώτου της συζύγου.

Μετά το χωρισμό της συνδέθηκε με τον δραματικό ηθοποιό Νίκο Τζόγια, με τον οποίον έγιναν καλλιτεχνικό ζευγάρι στο θέατρο και τον κινηματογράφο αν και ποτέ δεν επισημοποίησαν τη σχέση τους. Το 1966 η Ελένη Χατζηαργύρη παντρεύτηκε τον επιχειρηματία Νίκο Λίβα και έμειναν μαζί μέχρι το θάνατό του το 1982.

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Το 2001 τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό Τιμής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο. Στις 17 Μαΐου 2003, σε ειδική συνεδρία στην Μεγάλη Αίθουσα Τελετών, η Ελένη Χαρζηαργύρη ανακηρύχθηκε επίτιμη διδάκτωρ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΘΑΝΑΤΟΣ

Η Ελένη Χατζηαργύρη πέθανε την 1η Οκτωβρίου του 2004, έπειτα από σύντομη μάχη με τον καρκίνο.